Muzykoterapia to jedno z ulubionych zajęć naszych dzieci w Ośrodku na Kopińskiej. Każdy instrument wydaje niesamowite dźwięki, które dostarczają mnóstwo pozytywnych bodźców odgadnijcie, który instrument cieszy się największym powodzeniem?

Od wielu lat muzyka wykorzystywana jest nie tylko podczas zajęć muzykoterapeutycznych, ale również podczas zajęć edukacyjnych, jako metoda wszechstronnej i wieloaspektowej stymulacji rozwoju. Ze względu na naturalne potrzeby dziecka, przyjmuje ona najczęściej formę terapii aktywnej. Dzięki obcowaniu z nią dzieci mogą uwolnić się od zahamowań i zapomnieć o ograniczających je trudnościach – niewerbalne środki porozumiewania się odgrywają szczególną rolę w relacjach z dziećmi ze złożoną niepełnosprawnością, szczególnie tych nie komunikujących się werbalnie. Muzyka stanowi źródło doświadczeń, związanych zarówno z ciałem, jak i umysłem, a jej wpływ na emocje jest bezpośredni. Poprzez swą wielowymiarowość muzyka trafia w swoisty sposób do każdego dziecka, przede wszystkim do dziecka ze złożoną niepełnosprawnością. U dzieci z niepełnosprawnością intelektualną pomimo ograniczeń w procesach przetwarzania informacji i szeroko rozumianym uczeniu się, wykazują uzdolnienia muzyczne, a ich inteligencja muzyczna znajduje się nierzadko na wyższym poziomie niż inne kompetencje.

W pracy rewalidacyjnej muzyka dostarcza bodźców rytmicznych do ćwiczeń ruchowych, pomaga nawiązać kontakt z dzieckiem autystycznym, z dzieckiem, które nie reaguje na inne bodźce i wycisza dzieci ze skłonnościami agresywnymi. Dobroczynność terapeutyczna muzyki przejawia się również w radości towarzyszącej ćwiczeniom i zabawom, wyciszaniu natręctw ruchowych i odreagowywaniu napięć, a wszystko to stanowi poprawę samopoczucia dziecka i zwiększenie możliwości wyrównawczych mechanizmów samoregulacyjnych. Te cechy czynią muzykę szczególnie atrakcyjną dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną.
Nasz projekt obejmuje kilka obszarów i będzie zmierzał do realizacji następujących celów:
– wzmocnienie koncentracji dzieci niewidomych/słabo widzących z niepełnosprawnością sprzężoną,
– wzmocnienie sprawczości,
– pobudzenie aktywności i ekspresji dziecka,
– wsparcie dziecka w budowaniu kontaktu z drugim człowiekiem – zarówno z terapeutą, jak i z kolegami z grupy,
– osiągnięcie integracji w grupach terapeutycznych,
– nauka odpoczynku i relaksacji,
– usprawnienie funkcji percepcyjno – motorycznych,
– uwrażliwienie na muzykę, dźwięki,
– wsparcie dla otoczenia społecznego – pracowników, terapeutów, opiekunów towarzyszących codziennie osobie niepełnosprawnej w Ośrodku,
– doposażenie ośrodka w nowe instrumenty muzyczne niezbędne do z prowadzenia zajęć terapeutycznych.

Program zajęć muzykoterapeutycznych w Ośrodku na Kopińskiej oparty jest na dwóch metodach. Pierwszą z nich jest muzykoterapia kreatywna Nordoff-Robbins, powstała w latach 50. ubiegłego wieku. Zakłada ona, że zdolność do bycia kreatywnym jest uniwersalna. Każdy – bez względu na swoje ograniczenia – nosi w sobie „muzyczne dziecko” (music child), a więc naturalną muzykalność oraz zdolność odbierania i tworzenia muzyki. Każdy ma upodobania do swoistego tempa, rytmów, struktur harmonicznych czy melodyki – swój język muzyczny i preferencje. Muzykoterapeuta ma za zadanie odnaleźć te szczególne rodzaje muzyki, które poruszą i otworzą drogę do uczestnika. Tak powstaje wspólne tworzenie utworu muzycznego z niepozornych ruchów, dźwięków wydobytych przez podopiecznych. Muzykoterapeuta ma za zadanie dać tym niepozornym dźwiękom sens w postaci akompaniamentu, a podopieczny powinien mieć możliwość wyboru instrumentu muzycznego odpowiadającego jego stanowi emocjonalnemu, możliwościom, preferencjom.

Drugim podejściem jest Mobilna Rekreacja Muzyczna stosowana w Polsce od 40 lat między innymi w Centrum Zdrowia Dziecka, stworzona przez anestezjologa Dr Macieja Kieryła. To uporządkowany zbiór ćwiczeń ruchowych, rytmicznych, perkusyjnych, oddechowych i działań relaksacyjnych stymulowanych różnorodną muzyką. Ćwiczenia nawiązują do rytmów biologicznych człowieka (wolny spokojny oddech, miarowa akcja serca) i codziennych zachowań (ziewanie, przeciąganie się klaskanie w dłonie, oklepywanie ud, krok marszowy). Stały schemat zajęć tworzy ramy, w których uczestnik może poczuć się bezpiecznie i jednocześnie ma zapewniony szeroki wachlarz aktywności od spokojniejszego wprowadzenia poprzez swobodną improwizację aż po relaksację i ćwiczenia na koncentrację.

Zajęcia muzykoterapeutyczne służą poprawie koordynacji słuchowo-ruchowej oraz wzrokowo-słuchowo-ruchowej, doskonaleniu orientacji w schemacie własnego ciała oraz orientacji przestrzennej, poprawie integracji sensorycznej, stymulowaniu pracy obu półkul mózgu, rozwijaniu umiejętności naśladownictwa, stymulowaniu rozwoju mowy, w tym umiejętności artykulacyjnych, odreagowywaniu napięć emocjonalnych, rozwijaniu wrażliwości emocjonalnej. Regularne zajęcia muzykoterapii utrwalą pozytywne zmiany zachowania dzieci, niwelują lęki i zaburzenia, budząc aktywność, rozwijając samodzielność, kreatywność, wrażliwość dziecka. Muzykoterapia ma działanie wszechstronne oraz jedną, najważniejszą funkcję – dzieci uwielbiają, kochają muzykę i przez muzykę można do nich dotrzeć w sposób najgłębszy, często także do dzieci zamkniętych w swoim ciele, mało aktywnych, apatycznych. Muzyka pobudza, daje radość, wzmacnia i rozwija potencjał dziecka w bardzo wielu obszarach.

***

Zakup instrumentów był możliwy dzięki wsparciu Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy w ramach małego grantu.