Za nami rok pracy w kręgach wsparcia w ośmiu społecznościach w Polsce. Rok pełen pracy, nowych wyzwań i sukcesów. Wiele z postawionych sobie celów udało nam się zrealizować, ale mnóstwo pracy jeszcze przed nami.

Dzisiaj nie wystarczy chcieć naprawić świat – ważne, by umieć to robić sprawnie, szybko i sprytnie. Wykorzystując najlepsze możliwe środki, znajdując połączenia, których nikt wcześniej nie znalazł, zastanawiając się, jak ten sam problem można rozwiązać lepiej niż zrobili to poprzednicy, a istniejące – choć skuteczne – rozwiązania zastępować nowymi. To właśnie, w dużym uproszczeniu, kryje się pod pojęciem innowacji społecznych – chodzi po prostu o poszukiwanie jeszcze lepszych, nowatorskich rozwiązań odpowiadających na potrzeby społeczne i służących naprawie choćby małego wycinka rzeczywistości. Taki jest właśnie projekt „Bezpieczna przyszłość osób z niepełnosprawnością intelektualną – testowanie modelu”. Częścią tego modelu są Kręgi Wsparcia, innowacyjne w skali kraju rozwiązanie. To idea promująca wsparcie środowiskowe osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin w miejscu ich zamieszkania, w konkretnej społeczności lokalnej poprzez tworzenie sieci osobistych kontaktów i relacji wokół tych osób. Kręgi Wsparcia tworzą wolontariusze, przyjaciele, sąsiedzi, specjaliści i wszystkie osoby z naturalnego otoczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną.

Osoby z niepełnosprawnością intelektualną – dlaczego warto planować przyszłość?

Wiele rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną zapewnia swoim bliskim poczucie bezpieczeństwa oraz zaspokaja ich potrzebę bycia kochanym; jednak często obawy o przyszłość i lęk przed przemijaniem sprawiają, że rodzice odkładają myślenie o przyszłości swoich dzieci na później. Nie sposób jednak od niej uciec – najgorszym scenariuszem dla osoby z niepełnosprawnością intelektualną jest życie spędzone w samotności, w izolacji od reszty społeczeństwa. Niemożliwe jest w pełni zaplanować przyszłość, jednak warto już na wczesnym etapie przygotować się i realizować to, na co ma się wpływ. Warto wtedy wziąć pod uwagę potencjalne zagrożenia, samotność, wykluczenie społeczne, lęki związane z odejściem oraz przyszłością osoby z niepełnosprawnością intelektualną i zapobiegać im w miarę własnych możliwości.

Większość ludzi łączy pragnienie emocjonalnej bliskości, potrzeba tworzenia relacji z rodziną, partnerem, przyjaciółmi, znajomymi, sąsiadami oraz z ludźmi, z którymi łączą ich wspólne zainteresowania czy sposoby spędzania czasu wolnego. Jednak dla osoby z niepełnosprawnością intelektualną zawarcie takich relacji i nawiązanie więzi międzyludzkich, naturalne dla większości społeczeństwa, stanowi ogromne wyzwanie.

Istnieje jednak szereg sposobów wspierania osób z niepełnosprawnością intelektualną we włączaniu ich do życia codziennego; towarzyszenie im podczas wspólnych aktywności czy też umożliwianie im odwiedzenia miejsc, w których mogą rozwijać pasje i zainteresowania, to jedne z wielu form pomocy, prowadzących do ich rozwoju i usamodzielnienia się. To tzw. relacje wspierające – pomocna dłoń przyjaciół, sąsiadów czy wolontariuszy, które są niezwykle pomocne, w momencie, kiedy tracą oni oparcie w rodzinie.

Projekt „Bezpieczna Przyszłość” i idea Kręgów Wsparcia

W odpowiedzi na potrzeby osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz ich rodzin, w Kanadzie, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych wdrożono innowacyjny model kompleksowego, wieloaspektowego wsparcia środowiskowego, który obecnie implementowany jest także w Polsce. Projekt „Bezpieczna przyszłość Osób z NI – testowanie modelu” realizowany jest przez Biuro Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną PSONI, Stowarzyszenie Biuro Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych BORIS, Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci Niewidomych i Słabowidzących „Tęcza”, Stowarzyszenie Horyzont, Uniwersytet Warszawski oraz 8 partnerów samorządowych, w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Jednym z miejsc testowania jest Elbląg, w którym operatorem lokalnym projektu jest Koło PSONI.

Projekt ma na celu wypracowanie rozwiązań mających zabezpieczyć osobę z niepełnosprawnością intelektualną prawnie i finansowo, gdy z przyczyn naturalnych straci ona oparcie w rodzinie. Jego główną część składową stanowi idea Kręgów Wsparcia – sieci osobistych relacji interpersonalnych dla osób z niepełnosprawnością. Ich celem jest promowanie wsparcia środowiskowego osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin w miejscu ich zamieszkania w konkretnej społeczności lokalnej, poprzez tworzenie sieci osobistych kontaktów i relacji wokół tych osób. Kręgi wsparcia tworzymy my – wolontariusze, przyjaciele, sąsiedzi, specjaliści i wszystkie osoby z naturalnego otoczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną. W Kręgach każdy ma szansę i możliwość niesienia pomocy; czasem wystarczy mały gest czy oddolna inicjatywa.

Kręgi Wsparcia – przyjaciel, sąsiad, listonosz, ekspedientka

W projekcie “Bezpieczna przyszłość osób z niepełnosprawnością intelektualną – testowanie modelu” to osoba z niepełnosprawnością intelektualną jest centralnym punktem Kręgu Wsparcia, tworzonego przez jej otoczenie. Znajomi, sąsiedzi, listonosz czy też ekspedient w osiedlowym sklepie spożywczym – wszyscy mogą współtworzyć wokół niej Krąg Wsparcia, dzięki któremu droga do większej samodzielności staje się łatwiejsza. Dotychczasowe działania pokazują, że Kręgi, pomimo że budują się powoli, mają dobroczynny wpływ na osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Ogromną radość sprawia im kontakt z drugim człowiekiem, możliwość uczenia się nowych rzeczy
i nawiązywanie nowych znajomości. Kręgi to także szansa na doświadczanie nieznanych dotąd sytuacji i odgrywanie zupełnie nowych ról społecznych. Warto wspomnieć, że rodziny uczestników projektu z zaciekawieniem obserwują swoje dorosłe już dzieci, które często, ku ich zaskoczeniu, świetnie odnajdują się w nowych sytuacjach.

Kręgi Wsparcia walczą z wykluczeniem społecznym

W polskich realiach niewiele osób z niepełnosprawnością intelektualną ma szansę podejmowania decyzji, dokonywania wyborów czy też wyrażania własnego zdania. Dlaczego tak się dzieje? Często to właśnie najbliżsi, chcąc uchronić dziecko przed potencjalnymi zagrożeniami, nieświadomie izolują je od społeczeństwa, ograniczając możliwość jego samostanowienia. Nierzadko opiekunem jest osoba starsza, często schorowana, zmagająca się na co dzień z samotnością, której relacje społeczne ograniczają się do wizyt u lekarza. Dążymy do tego, by uświadomić rodziców i profesjonalistów, że warto jak najwcześniej rozpocząć planowanie przyszłości i przygotować dziecko do samodzielnego życia. Idea Kręgów Wsparcia i jej funkcjonowanie bez wątpienia wskazuje, że stworzenie odpowiednich warunków i poszanowanie zdolności do podejmowania decyzji, godności i wolności, zdecydowanie zmniejsza ryzyko późniejszego społecznego wykluczenia. Ponadto Kręgi uczą, że życie w społeczeństwie wiąże się z ryzykiem popełniania błędów i konieczności wyciągania wniosków – są nieodłączną częścią składową życia każdego z nas.

Projekt „Bezpieczna przyszłość Osób z NI – testowanie modelu” ma na celu przekonanie społeczeństwa do pozostawienia osobom z niepełnosprawnością intelektualną możliwości wyboru i decydowania o sobie i wspierania ich w tych decyzjach. Pomagajmy im w tym – budujmy razem Kręgi Wsparcia!

Więcej na www.kregiwsparcia.pl