Osoby z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziny są często samotne, pozbawione szerszych relacji, mierzą się ze swoją codziennością licząc tylko na siebie. Dla nich powstał Model Kręgów Wsparcia. Jego głównym celem jest podjęcie działań zapewniających osobie z niepełnosprawnością intelektualną bezpieczną dorosłą przyszłość w środowisku lokalnym.

Inspiracje

W ramach Warszawskiego Forum Inicjatyw na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną działającego przy Stowarzyszeniu BORIS od 2014 roku realizowana jest koncepcja Kręgów Wsparcia dla osób z Niepełnosprawnością Intelektualną – (osób z NI). Krąg wsparcia jest siecią relacji pomocnych osób i profesjonalistów zapewniających oparcie w życiu codziennym dla osób z NI i ich rodzin. Swoistym “olśnieniem” było w kwietniu 2013 seminarium z Alem Etmański i Vikie Cammack  z organizacji kanadyjskiej PLAN –  Planned Lifetime Advocacy Network (www.plan.ca), którzy opowiedzieli o osobistym doświadczeniu i doświadczeniu innych rodzin z osobami z NI w przejściu od pytania “co stanie się z moim dzieckiem po mojej śmierci?” do kreowania dla niego bezpiecznej przyszłości.

Z doświadczenia pracy z rodzinami i osobami z NI w Warszawie wiemy, że rzadko zdarza się, aby rodziny osób z niepełnosprawnością intelektualną miały koncepcję planu życiowego swoich dzieci, zabezpieczenia prawnego, finansowego, mieszkaniowego ich przyszłości, a także, aby miały wizję rozwiązania kwestii pieczy nad dorosłymi „dziećmi” po swojej śmierci lub w sytuacji zniedołężnienia. Wiele osób niepełnosprawnych żyje w małej rodzinie, niejednokrotnie z jednym rodzicem, często będącym osobą schorowaną, w podeszłym wieku. Część rodzin zmaga się z samotnością, nie ma znajomych i szerszych relacji ze środowiskiem społecznym. Kontakty społeczne są zazwyczaj ograniczone tylko do profesjonalistów w dziedzinie pomocy społecznej oraz osób poznanych w związku z edukacją czy rehabilitacją. W związku z tym często po śmierci opiekunów, przy braku wsparcia społecznego i nieuregulowanych sprawach prawno-finansowych oraz mieszkaniowych osoba z niepełnosprawnością intelektualną trafia do Domu Pomocy Społecznej. Koncepcja Kręgów Wsparcia ma umożliwić pozostanie osób z NI w swoich naturalnych środowiskach.

Społeczność lokalna

Z naszych doświadczeń pracy w Warszawie wynika, że rodziny i osoby z NI często nie istnieją w lokalnej świadomości.  Nie widać ich, bo zamykają się w swoich domach i grupach.  Przez wiele lat osoby z NI to było w społecznościach wielkie „tabu”. W związku z tym tak bardzo ważne jest przezwyciężenie stereotypów nt. osób z NI takich jak np. że są groźni, że nie są takimi samymi obywatelami jak inni ludzie. Największą trudnością nie jest zazwyczaj osoba z jej specyficzną niepełnosprawnością, ale samotność, która izoluje od ludzi i otaczającego świata. Dlatego tak ważne jest włączanie osób z NI do aktywności oferowanych przez różne lokalne instytucje i organizacje, akceptacja „inności” w codziennym życiu.

W 2012 roku Państwo polskie ratyfikowało Konwencję O Prawach Osób Niepełnosprawnych. W Konwencji w art. 19 czytamy, że osoby niepełnosprawne mają prawo do prowadzenia życia samodzielnie i przy włączeniu w społeczeństwo. To wielkie wyzwanie dla współodpowiedzialności i sąsiedzkiej solidarności dlatego tworzone są właśnie Kręgi Wsparcia dla osób z NI. Osoba niepełnosprawna musi mieć stworzone możliwości by móc włączyć się w społeczeństwo, a społeczeństwo musi chcieć przyjąć tę osobę na prawach, jakie ma każdy inny obywatel. W procesie tym swoje miejsce zajmuje zarówno rodzina, w której żyje osoba z niepełnosprawnością, jak też środowisko specjalistów pracujących z nią na różnych etapach jej życia oraz społeczność lokalna. Wzajemna współpraca i rozumienie swoich działań wszystkich uczestników procesu ma decydujące znaczenie dla dobrego życia w społeczności oraz zapewnienia bezpiecznej przyszłości.

To również uświadomienie rodzinom i profesjonalistom faktu, że osoby z niepełnosprawnością mają przyszłość i przyszłość tą można świadomie kreować. Wiele zależy od tego czy uda się uruchomić zmiany systemowe zmierzające do zapewnienia osobom z niepełnosprawnością intelektualną oparcia środowiskowego, a także bezpieczeństwa finansowego, prawnego, mieszkaniowego.

Krąg wsparcia

Krąg wsparcia to środowiskowy system sieci relacji osobistych, na który składają się osoby i instytucje ze sfery formalnej i nieformalnej uczestniczące w codziennym życiu osoby z niepełnosprawnością intelektualną i od których zależy jakość jej obecnego i przyszłego życia.  W tym m.in.:

• Członkowie rodzin i przyjaciele
• Sąsiedzi, znajomi, lokalni wolontariusze
• Lekarze, pielęgniarki, rehabilitanci
• Prawnicy, notariusze
• Lokalni usługodawcy
• Ośrodki pomocy społecznej i pracownicy
• Grupy religijne
• Inne rodziny w podobnej sytuacji

Wspólnie pracują nad rozwojem mocnych stron, umiejętności i pasji osoby niepełnosprawnej, stwarzają jej możliwości aktywnego udziału w lokalnej społeczności, otaczają ją wsparciem i tworzą zabezpieczenie samodzielnego funkcjonowania.

Osiągnięcia

• W Warszawie powstaje 12 kręgów wsparcia. www.kregiwsparcia.org.pl
• Projekt kręgi Wsparcia dla osób z NI dostał Nagroda 3 sektor – projekty społeczne 2015 w Warszawie
• Przetłumaczony został na język polski kanadyjski poradnik „Bezpieczeństwo i Ochrona”,
• Przy współpracy z Kancelarią DPZ Sp. k. powstał poradnik różnych rozwiązań prawno – finansowych możliwych do wykorzystania na polskim gruncie,
• We współtworzenie kręgów włączyło się 7 placówek w Warszawie oraz systematycznie prowadzona jest edukacja dla nowych zainteresowanych placówek;
• przeprowadzono szereg szkoleń dla rodzin, wolontariuszy, specjalistów z placówek z idei i praktyki pracy metodą kręgów wsparcia;
• Warszawski pilotaż został wykorzystany do zainicjowania dużego ogólnopolskiego projektu w ramach makroinnowacji z funduszy europejskich – Model Bezpieczna przyszłość, który jest realizowany w 8 miejscowościach i w jego ramach powstanie około 80 kręgów w latach 2019-20 – https://kregiwsparcia.pl/

Poradnik Bezpieczeństwo i Ochrona Pobierz

 Poradnik ABC – W kierunku udanego życia dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną. Pobierz

Poradnik Prawno Finansowy. Pobierz

Projekt „Bezpieczna przyszłość  Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną – testowanie modelu” projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

www.kregiwsparcia.pl

Projekt realizowany 01.09.2018 r. – 30.06.2021 r.